VIDA Y MÓRTI
Un Don, Un Gazadju, Un Dizafiu
Un Don, Un Gazadju, Un Dizafiu
Don
di Naturéza
Pa ser umanu, vida é un
don di Naturéza
Sen ninhun sforsu, di nos párti, el surji
Ku tudu si potensialidadi latenti y imanenti
Ku tudu si virtualidadi na ténpu y na spasu.
Gazadju
sen Interferénsa
Es don, si nu seta-l y anbrasa-l, el é un gazadju
El
pode ser kultivadu y valorizadu
El
pode ser fekundadu y vitaminadu
El
pode da rabénta, ramifika y frutifika
Nível
di Spreson
Vida é sima arku-da-bedja
Ku spreson variadu, ku nível diferenti:
Vejetal, Animal, Umanu,
kada un di si manera
Y
un otu, inda, ki ta skapa nos entendimentu
Pa
Fé, el é superior, pa Grasa el é Spiritual
Dizafiu
Jeral
Pa nível vejetal, ka ten dizafiu
Planta
ta nase, ta kria, ta frutifika, ta móre
É
un don di natureza tudu es kaminhada.
Pa
animal, don é más grandi,
Diferenti
di planta
El
ten, a-más, instintu, un gazadju di naturéza.
Trokadu
es gazadju, el ta realiza alguns movimentu:
Di
difende y proteje si kabésa, di afaga y agrada ken ki ama-l
Tudu
kel-li sen konsiénsa, mas ku instintu y sentimentu.
Diferenti
di aplanta ku animal é ser umanu.
El
ta benefisia di don y di gazadju ki es rasebe
Mas
di-sel é más grandi.
Vontadi
y puder di rasiosina, so el ki ten
Pur
isu, si dizafiu, tanbe, é más grandi:
Di
konxe dretu ku mariadu
Di
disidi na ténpu y na spasu
Di
sunha, di planifika, di trasa stratéjia
Di
ten konsiénsa di si própi kaminhada: nase, kria, móre
Di
ralasiona na imanénsia y ku Transendénsia.
Negason
di Vida
Ladu opostu di vida é
mórti
Tudu ser vivu ta móre un dia
Ser
umanu é úniku ki ta kridita na un otu vida.
So
ku Fé ta txigadu la
U-k’infor,
na Téra, mórti é negason di vida.
Infilismenti,
txeu di nos ka ta seta-l, trankuilamenti
Mas,
sima naturalmenti nu ta nase
Simé,
tanbe, nu ta móre, nu kre ô nu ka kre.
Kel-li é inivitável, y é inútil xinti medu ô angústia
Óra,
si ku mórti, na es vida, tudu ta kaba
É
un verdadi, tanbe, ma ku el
Na un otu dimenson, nu ta entra
Sen vontadi nen razon
Sen sonhu y sen stratéjia izistensial.
Kondison
Umanu
Ka ten otu djazigu: nu ta
nase, nu ta kria,
Nu
ta raproduzi, kaba, nu ta móre.
Kel-li k’é kondison umanu
Sabedoria
é seta-l, naturalmenti,
Sen medu, sen angústia, sen sufrimentu.
Naturéza
ki fase-nu si, ka nu kontraria-l
Ka
nu straga, ku nosentésa ku tudu, es don, es gazadju.
Anton, nu koloka Vida y Mórti, na lugar ki es merese, naturalmenti:
Un
sonhu pa mamanta, un dizígniu pa alkansa
Ku
ruspetu di Fé na Mórti, komésu di un nobu Vida
Mas
kel-la é otu azágua, otu ermenêutika.
Dja
N fla, sta fladu, ku abertura pa midjór intendimentu.
Manuel Veiga